देशातील अनेक भागात भात कापणी सुरू आहे. भात कापणीनंतर रब्बी हंगामातील मुख्य पीक गव्हाची पेरणी सुरू होईल. वातावरणातील बदलामुळे गव्हाच्या लागवडीवर परिणाम झाला आहे. यामुळे उत्पादनात घट होते त्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या कष्टाचा योग्य नफा मिळत नाही. अशा परिस्थितीत गव्हाच्या पारंपरिक वाणांची पेरणी शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
गव्हाचा असाच एक पारंपरिक प्रकार म्हणजे खपली (Khapli Wheat Cultivation In Marathi). खपली गव्हाला (Emmer Wheat) एमेर गहू असेही म्हणतात. हा पूर्णपणे नैसर्गिक आहे. हा गहू औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण आहे. हे गव्हाचे पीठ बाजारात 150 रुपये किलोपर्यंत विकले जाते. या रब्बी हंगामात खपली गव्हाच्या लागवडीमुळे शेतकऱ्यांना सामान्य गव्हाच्या तुलनेत अनेक पटींनी अधिक नफा मिळू शकतो.
आत्तापर्यंत या गव्हाची लागवड महाराष्ट्र, गुजरात आणि दक्षिण भारतातील काही राज्यांमध्ये होत होती. नवनवीन प्रयोग करून शेतकरी उत्पन्नाचे स्त्रोत वाढवत आहेत. याच अनुषंगाने आत्तापर्यंत या गव्हाची लागवड महाराष्ट्रात होत होती, पण बेगुसरायमध्ये लागवड सुरू झाल्यावर हळूहळू बिहारमध्ये लोकप्रिय होत आहे.
खपली गव्हाचा भाव
गव्हाच्या या जातीचा बाहेरील थर हलका तपकिरी रंगाचा असतो आणि तो खूप कठीण असतो ज्यामुळे धान्य दीर्घकाळ टिकू शकते. दहा हजार वर्षांपूर्वीच्या मध्यपूर्व काळापासूनचे हे गव्हाचे बियाणे शेतकऱ्यांनी जपून ठेवले आहे. याच्या बिया कोणत्याही प्रकारच्या रासायनिक औषधापासून मुक्त आहेत, आजतागायत देशात त्यावर कोणत्याही प्रकारच्या संशोधनाची माहिती नाही. ते आरोग्यासाठी आरोग्यदायी आहे. आज सामान्य गव्हाला 2500 रुपये प्रतिक्विंटल भाव असताना या गव्हाचा भाव 12000 ते 16000 रुपये प्रतिक्विंटल आहे.
औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण
खपली गव्हामध्ये फायबर, फॅट आणि प्रथिने मुबलक प्रमाणात असतात. त्यामध्ये कॅल्शियम आणि लोहाचे प्रमाण सामान्य गव्हापेक्षा कमी असते. फायबर युक्त पीठ वजन कमी करण्यास मदत करते. सामान्य गव्हाच्या विपरीत, खपली गहू हे एक प्राचीन धान्य आहे आणि त्याचे पीठ लाल रंगाचे असते आणि कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स असते ज्यामुळे शरीरातील साखर हळूहळू बाहेर पडण्यास मदत होते.
हेही वाचा – Aadhaar Update : मोफत आधार अपडेट करण्याची प्रोसेस काय आहे?
मधुमेहींसाठी हा गहू एक उत्तम पर्याय आहे, कारण ते रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित ठेवते. या व्यतिरिक्त, या धान्यामध्ये भरपूर प्रमाणात पॉलिफेनॉल असते, जे कर्करोग, हृदयविकार आणि न्यूरोडीजनरेटिव्ह रोगांपासून बचाव करण्यास मदत करते. याचा वापर सामान्य गव्हाप्रमाणे केला जातो.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!