Nestle : 2015 मध्ये 2 मिनिटांत बनवलेल्या मँगीमध्ये जास्त MSG (मोनोसोडियम ग्लूटामेट) असल्याच्या कारणावरून प्रसिद्ध झालेली स्विस कंपनी नेस्ले आता पुन्हा एकदा वादात सापडली आहे. स्विस कंपन्यांवर नजर ठेवणाऱ्या ‘पब्लिक आय’ या वेबसाइटने आपल्या तपास अहवालात धक्कादायक खुलासे केले आहेत. तपासाअंती असे आढळून आले की नेस्ले भारतात विकल्या जाणाऱ्या त्यांच्या बेबी प्रोडक्ट्समध्ये जास्त प्रमाणात साखर वापरते. कंपनी भारतात विकल्या जाणाऱ्या बाळाच्या उत्पादनांमध्ये जास्त साखर वापरते, तर युरोप, ब्रिटन आणि जर्मनीसारख्या विकसित देशांमध्ये साखरेशिवाय तीच उत्पादने विकली जातात. भारताबाबत कंपनीच्या भेदभावपूर्ण वृत्तीने आता त्यांच्या अडचणी वाढल्या आहेत. एफएसएसएआयच्या तपासणीत कंपनी दोषी आढळल्यास तिच्यावर कारवाई होऊ शकते.
भारताबाबत दुटप्पीपणा का?
नेस्लेची भारतात विकली जाणारी बेबी फूड उत्पादने, विशेषत: बेबी मिल्क आणि सेरेलॅक, साखरेसह वापरली जात आहे. नेस्लेच्या या दुर्लक्षामुळे मुलांमध्ये लठ्ठपणा आणि इतर आजारांचा धोका वाढत आहे. आंतरराष्ट्रीय मार्गदर्शक तत्त्वांचे उल्लंघन करून नेस्ले भारतासह गरीब आणि विकसनशील देशांमध्ये साखर असलेली उत्पादने विकत आहे, तर ब्रिटन, युरोप आणि जर्मनीसारख्या देशांमध्ये त्या उत्पादनांमध्ये साखर वापरली जात नाही. आशिया, आफ्रिका आणि दक्षिण अमेरिकेतील देशांमध्ये नेस्लेच्या दुटप्पीपणाने कंपनीचा पर्दाफाश केला आहे. आपल्या निष्काळजीपणामुळे नेस्ले भारतीय मुलांच्या आरोग्याशी खेळत आहे.
गरीब देशांच्या बेबी फूड उत्पादनांमध्ये साखर का?
पब्लिक आयच्या अहवालाने नेस्लेचा पर्दाफाश केला आहे. गरीब देशांमध्ये कंपनी लहान मुलांच्या उत्पादनांमध्ये जास्त साखर घालते, तर विकसित देशांमध्ये साखरेचे प्रमाण नगण्य आहे किंवा अजिबात नाही. एवढेच नाही तर कंपनी आपल्या उत्पादनांवर ही माहिती देत नाही. जीवनसत्त्वे आणि खनिजे यांचे तपशील उपलब्ध आहेत, परंतु उत्पादनामध्ये असलेल्या साखरेबद्दल माहिती नमूद केलेली नाही. कंपनीच्या या वृत्तीमुळे भारतासह ज्या देशांमध्ये ही उत्पादने विकली जात आहेत, तेथील मुलांच्या आरोग्याला हानी पोहोचत आहे. भारतातील नेस्लेच्या सेरेलॅकमध्ये प्रत्येक चमच्यामध्ये 3 ते 4 ग्रॅम साखर असते. तर स्वित्झर्लंड, ब्रिटन, युरोप या देशांमध्ये हे प्रमाण शून्य आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या सूचनेनुसार 3 वर्षांखालील मुलांच्या आहारातील साखरेचे प्रमाण लठ्ठपणा, मानसिक आरोग्य, पांढऱ्या रक्त पेशी कमकुवत होणे, प्रतिकारशक्ती कमी होणे, दात पोकळी यांसारख्या आरोग्य समस्या निर्माण करू शकतात.
नेस्लेसाठी भारत ही छोटी बाजारपेठ आहे, असे नाही. 2022 मध्ये, नेस्लेने भारतात 20,000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त किमतीचे फक्त बेबी फूड सेरेलॅक विकले, 2022 मध्ये, नेस्लेने जगभरात $1 बिलियन पेक्षा जास्त किमतीचे सेरेलॅक विकले, ज्यामध्ये भारत आणि ब्राझीलचा वाटा 40 टक्क्यांहून अधिक होता. भारतात, सेरेलॅक मुलांसाठी संपूर्ण अन्न म्हणून विकले जाते.
हेही वाचा – डीमॅट खात्यातून किती पैसे गुंतवले जाऊ शकतात? दरवर्षी किती शुल्क लागते? जाणून घ्या जे लोकांना माहीत नाही!
नेस्लेच्या या दुर्लक्षाबाबत सरकारने कडकपणा दाखवला आहे. भारतातील अन्न नियामक FSSAI ने म्हटले आहे की या प्रकरणाची वैज्ञानिक समितीमार्फत चौकशी केली जाईल. असे मानले जाते की FSSAI द्वारे काही अनियमितता आढळल्यास, कंपनीवर कठोर कारवाई केली जाऊ शकते.
बोर्नव्हिटावरही कारवाई
नेस्लेच नाही तर बोर्नव्हिटानेही भारतासोबत असेच काहीसे केले. भारतात, लोक बोर्नव्हिटाला ‘हेल्थ ड्रिंक’ मानून पितात. त्याच्या जाहिरातींमध्ये हे हेल्थ ड्रिंक म्हणूनही दाखवण्यात आले होते, परंतु एनसीपीसीआरने केलेल्या तपासणीत बोर्नव्हिटामध्ये साखरेचे प्रमाण खूप जास्त असल्याचे आढळून आले. त्यानंतर NCPCR ने आदेश दिला की ब्रँडला त्यांच्या दिशाभूल करणाऱ्या जाहिराती मागे घ्याव्या लागतील. त्याच वेळी, त्याचे उत्पादन हेल्थ ड्रिंक श्रेणीतून वगळण्यात आले.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे जॉईन करा
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा