Health : दुपारचे जेवण घेतल्यानंतर बहुतेक लोकांना सुस्त वाटू लागते. ऑफिसमध्ये बसूनही अनेकजण डुलकी घेण्यास सुरुवात करतात. जागतिक स्तरावर काही कंपन्या त्यांच्या कर्मचार्यांना दुपारच्या जेवणानंतर ‘पॉवर नॅप’ (Power Nap After Lunch) घेण्याची संधी देखील देतात जेणेकरुन ते उठल्यावर त्यांना ताजेतवाने वाटेल. त्यामुळे त्यांची कार्यक्षमता वाढते. घरी राहणाऱ्यांसाठी दुपारच्या जेवणानंतर आळशीपणाची भावना ही फार मोठी गोष्ट नाही. कार्यालयात काम करणाऱ्यांसाठी ही समस्या बनते. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की पुरुषांपेक्षा महिलांना दुपारच्या जेवणानंतर झोपेची गरज जास्त वाटते. याला ‘गर्ल नॅप’ म्हणतात.
महिलांच्या झोपेची अनेक कारणे असू शकतात. दुपारी 3 ते 5 दरम्यान म्हणजे दुपारच्या जेवणानंतर लगेचच आपली एकाग्रता का बिघडायला लागते आणि आपल्याला झोप का येऊ लागते? त्याचबरोबर महिलांना ‘पॉवर नॅप’ची जास्त गरज का असते हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
हेही वाचा – बॅँक ऑफ महाराष्ट्रामध्ये भरती, ग्रॅज्युएट झालेल्यांसाठी संधी!
दुपारच्या जेवणानंतर डुलकी घेण्याची इच्छा मेंदूला सुन्न करू लागते. या काळात आपण काही काम करत असू तर त्यात चूक होण्याची शक्यता खूप वाढते. जर तुम्ही मशीनशी संबंधित कामावर किंवा बांधकामाच्या ठिकाणी काम करत असाल तर अपघात होण्याची शक्यता आहे.
दुपारच्या जेवणानंतर ‘पॉवर नॅप’ची गरज का भासते?
अमेरिकेच्या नॅशनल स्लीप फाऊंडेशनच्या अभ्यासात असे म्हटले आहे की दिवसातून दोन वेळा लोक त्यांच्या सर्वात कमी सतर्कतेवर असतात. या दोन वेळा सकाळी 2 ते 7 आणि दुपारी 2 ते 5 या वेळेत येतात. सुरुवातीला, बहुतेक लोक गाढ झोपेत हरवलेले राहतात. त्याच वेळी, दुसरा टप्पा सर्वात कठीण आहे. या काळात तुम्ही जागे आहात आणि काम करत आहात. दुपारच्या जेवणानंतर आपल्या शरीरात पचनक्रिया होते. याव्यतिरिक्त, रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित करण्यासाठी इन्सुलिन सोडले जाते. यामुळे ऊर्जेच्या पातळीत नैसर्गिक घट होते. त्यामुळे, लोक दुपारच्या जेवणानंतर आळशी होतात आणि झोपेची किंवा पॉवर नॅपची गरज भासू लागते.
महिलांना ‘पॉवर नॅप’ची जास्त गरज का असते?
दुपारच्या जेवणानंतरचा आळस याला ‘पोस्टप्रँडियल डिप’ म्हणतात. हे रक्तातील साखरेची पातळी कमी झाल्यामुळे आणि शरीराच्या नैसर्गिक सर्कॅडियन लयमुळे होते. मेलाटोनिनसारखे संप्रेरक, जे झोपेला चालना देण्यासाठी जबाबदार असतात, त्यांचाही यात मोठा वाटा असतो. ही सर्व कारणे जड जेवणासह एकत्रितपणे दुपारी झोपण्याची इच्छा निर्माण करतात. स्त्रियांमध्ये आणि विशेषतः मासिक पाळीच्या दरम्यान हार्मोनल चढउतारांमुळे हा थकवा वाढू शकतो. डॉक्टरांच्या मते मासिक पाळीच्या वेळी प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन वाढते. या हार्मोनमुळे महिलांना दुपारच्या जेवणानंतर दुपारची झोप घेण्याची गरज वाढते.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!