How To Know If Someone Is Lying : तुम्ही नुकतीच आलेली शेरलॉक होल्म्सवर आधारित ‘शेखर होम’ ही केके मेननची वेब सीरिज पाहिली असेल. त्यात शेखरच्या भूमिकेतील केके समोरच्याला खोटे बोलताना सहज पकडतो. खोटे बोलणे आणि आपला मुद्दा समोर आणणे ही बहुधा अनेकांची सवय असू शकते. आपल्या आजूबाजूला असे अनेक लोक दिसतात जे आपले काम पूर्ण करण्यासाठी गोष्टींमध्ये फेरफार करतात. लक्षात घेण्यासारखी गोष्ट अशी आहे की कधीकधी खोटे इतके स्पष्टपणे बोलले जाते की ते पकडणे जवळजवळ अशक्य होते. पण कोण कोणत्या मार्गाने खोटे बोलत आहे हे सांगण्याचे काही मार्ग आहेत का? मानसशास्त्र खोटे बोलणाऱ्याच्या स्वभावाविषयी काही गोष्टी सांगते.
खोटे कसे ओळखावे?
डॉक्टरांच्या मते, खोटे शोधण्याचे काही मार्ग असू शकतात कारण जे लोक खोटे बोलतात ते काही मानसिक वैशिष्ट्ये दर्शवतात, जसे की-
- जे लोक खोटे बोलतात ते नेहमी साधे आणि स्पष्ट शब्द वापरण्याचा प्रयत्न करतात आणि अतिरिक्त तपशील देणे टाळतात.
- जर कोणी खोटे बोलत असेल, तर तो अगदी कमी शब्दात प्रश्नाचे उत्तर देण्याचा प्रयत्न करेल आणि शक्य तितकी माहिती लपवण्याचा प्रयत्न करेल.
- देहबोलीवरून कोणीतरी खोटं बोलतंय हे कळू शकतं. जर तो पुन्हा पुन्हा खोटे बोलत नसेल तर तो डोळे लपवण्याचा प्रयत्न करेल.
- जे लोक नियमितपणे खोटे बोलत नाहीत, त्यांना पकडणे सोपे असते कारण ते खोट्याबद्दल खूप तपशील देण्याचा प्रयत्न करतात.
- जर कोणी खोटे बोलण्यात निष्णात असेल तर त्याला खोटे बोलण्याची योग्य वेळ कोणती आणि कधी सांगावी हे समजेल.
हेही वाचा – रेल्वेच्या प्रवासाची भीती वाटते? आता बिनधास्त जा, येतंय नवीन तंत्रज्ञान!
खोटे बोलणारे किती प्रकारचे असू शकतात?
येथे एक गोष्ट समजून घेणे आवश्यक आहे की बहुतेक लोक खोटे बोलत नाहीत आणि एका संशोधनात असे दिसून आले आहे की बहुतेक खोटे असे लोक बोलतात ज्यांची संख्या खूप कमी आहे. ह्यांना मानसशास्त्रीय भाषेत “प्रॉलिफिक लयर्स” म्हणतात. या अभ्यासात, संशोधकांनी प्रगल्भ खोटे बोलणारे आणि दैनंदिन जीवनात खोटे बोलणारे सामान्य लोक यांच्यात काय फरक असू शकतो हे स्पष्ट केले.
एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की खोटे बोलणाऱ्या 10-16 टक्के लोकांच्या स्मरणशक्तीवर परिणाम झाला आहे. किंबहुना, पुष्कळ वेळा लोक खोट्या गोष्टींमध्ये इतके अडकतात की ते स्वतःच सत्याबद्दल गोंधळून जातात. अनेक वेळा लोक त्यांच्या खोट्याला सत्य मानू लागतात. संशोधकांचा असा विश्वास आहे की खोटे बोलल्याने आपली स्मरणशक्ती बदलू शकते आणि आपल्या आठवणी खोट्याशी जुळवून घेऊ शकतात.
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!