Diabetes : मधुमेहामध्ये औषधापेक्षा आहाराकडे अधिक लक्ष देण्याची गरज असते. मधुमेहामध्ये, तुमचे शरीर इन्सुलिन संप्रेरक योग्यरित्या तयार करण्यास किंवा वापरण्यास सक्षम नसते. यामुळे रक्तामध्ये जास्त प्रमाणात ग्लुकोज जमा होते आणि तुम्ही मधुमेहाला बळी पडतात. भारतासह जगभरात मधुमेहाच्या रुग्णांची संख्या वाढत आहे. मधुमेही रुग्णांना त्यांच्या आहार आणि खाण्याच्या सवयींची विशेष काळजी घेण्याचा सल्ला दिला जातो कारण किरकोळ निष्काळजीपणा देखील साखरेची पातळी वाढवू शकतो.
मधुमेहाचे दोन प्रकार
टाइप 1 मधुमेह – ही एक अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये तुमचे शरीर इन्सुलिन तयार करू शकत नाही आणि त्याला किशोर मधुमेह म्हणून देखील ओळखले जाते कारण हा सहसा लहान मुलांमध्ये आणि किशोरवयीन मुलांमध्ये होतो परंतु प्रौढांमध्ये देखील होऊ शकतो. यामध्ये तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती स्वतःच इन्सुलिन तयार करणाऱ्या पेशींवर हल्ला करू लागते आणि त्यांचा नाश करते. म्हणूनच टाइप 1 मधुमेहाला स्वयंप्रतिकार स्थिती म्हणून ओळखले जाते.
टाइप 2 मधुमेह – जेव्हा शरीराला आवश्यक असलेले इन्सुलिन तयार होत नाही किंवा इन्सुलिन पाहिजे तसे वापरू शकत नाही तेव्हा या प्रकारचा मधुमेह होतो. प्रकार 2 ही स्वयं-प्रतिकार स्थिती नाही. यामध्ये तुमचे शरीर पुरेसे इन्सुलिन तयार करू शकत नाही किंवा त्याचा योग्य वापर करू शकत नाही. हे अनेक कारणांमुळे होऊ शकते.
जगभरातील मधुमेहाच्या एकूण रुग्णांपैकी 8 टक्के लोक टाइप 1 मधुमेहाने ग्रस्त आहेत आणि 90 टक्के लोक टाइप 2 ग्रस्त आहेत.
हेही वाचा – निवडणुकीत उभा राहिलेला काँग्रेसचा ‘हा’ उमेदवार राहुल गांधींपेक्षा श्रीमंत!
ट्रान्स फॅट
मधुमेहाने ग्रस्त असलेल्यांनी त्यांच्या अन्नातील चरबी आणि तेलाचे सेवन नियंत्रित केले पाहिजे कारण यामुळे त्यांना हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो. ट्रान्स फॅटचे दोन प्रकार आहेत, एक प्राण्यांमध्ये आढळते, जे मानवांसाठी अत्यंत हानिकारक आहे. दुसरीकडे, सिंथेटिक हायड्रोजनेटेड वनस्पती तेले आहेत आणि ते देखील खूप धोकादायक आहेत. अशा परिस्थितीत, हे दोन्ही ट्रान्स फॅट्स टाळण्याचा सल्ला दिला जातो कारण तुम्हाला गंभीर परिणाम भोगावे लागू शकतात.
जास्त ग्लायसेमिक इंडेक्स असलेली फळे
मधुमेहामध्ये नेहमी कमी ग्लायसेमिक मूल्य असलेली फळे खावीत आणि उच्च ग्लायसेमिक इंडेक्स असलेली फळे टाळावीत. जर एखाद्या फळाचा ग्लायसेमिक इंडेक्स जास्त असेल तर त्याचा अर्थ असा होतो की त्यामध्ये जास्त कर्बोदक असतात. जर ते कमी असेल तर याचा अर्थ असा की त्यात कमी कार्बोहायड्रेट आहे.
ग्लायसेमिक इंडेक्सचा वापर अन्नाने साखरेची पातळी किती लवकर वाढवते हे मोजण्यासाठी केला जातो. जीआय जितका जास्त असेल तितका साखरेवर परिणाम होईल.
बेरी, ग्रेपफ्रूट, पीच, नाशपाती, नारंगी आणि जर्दाळू यांसारख्या फळांमध्ये ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असतो. तर टरबूज आणि अननसमध्ये ग्लायसेमिक इंडेक्स जास्त असतो.
रिफाइंड पीठ
मधुमेहामध्ये रिफाइंड पीठ खूप घातक ठरू शकते. शरीरात गेल्यानंतर ते झपाट्याने ग्लुकोजमध्ये रूपांतरित होते ज्यामुळे रक्तातील साखर वाढते. त्यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांनी पिठापासून बनवलेल्या पदार्थांचे सेवन टाळावे.
तळलेले पदार्थ
तळलेल्या पदार्थांमध्ये चरबीचे प्रमाण जास्त असते. चरबी हळूहळू पचते त्यामुळे रक्तातील साखर वाढू शकते. मधुमेहाच्या रुग्णांनी तळलेले पदार्थ खाणे टाळावे.
दारू
मधुमेह असलेल्या लोकांनी अल्कोहोल टाळावे कारण ते मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी सर्वात वाईट पदार्थांपैकी एक आहे. रिकाम्या पोटी याचे सेवन केल्याने तुम्हाला कमी ग्लुकोज पातळीचा धोका असू शकतो. लोकांनी अल्कोहोलचे सेवन टाळणे किंवा मर्यादित करणे महत्वाचे आहे, कारण जर तुमची साखर कमी झाली तर ती धोकादायक परिस्थिती असू शकते.
खूप जास्त मीठ
मीठयुक्त पदार्थ हे मधुमेहासाठी सर्वात वाईट अन्न आणि उच्च रक्तदाबाचे प्रमुख कारण मानले जाते. एखाद्याला मधुमेह असला किंवा नसला तरी, लोकांनी रोजच्या आहारात मर्यादित प्रमाणात सोडियमचे सेवन केले पाहिजे. येथे आम्ही तुम्हाला सांगतो की जास्त मीठ म्हणजे बटाटा चिप्स, फ्रेंच फ्राईज आणि इतर खाद्यपदार्थांव्यतिरिक्त इतर पदार्थ. हे तुमच्या आरोग्याला हानी पोहोचवतात आणि तुम्ही त्यांना टाळावे.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे जॉईन करा
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा