ब्रिटिशांनी भारतावर सुमारे 200 वर्षे राज्य केले आणि या काळात त्यांनी ‘सोन्याची पक्षी’ असलेल्या भारताला दरडोई उत्पन्नाच्या बाबतीत जगातील सर्वात गरीब देशात रूपांतरित केले. जागतिक असमानतेवर काम करणाऱ्या ब्रिटिश हक्क गट ऑक्सफॅमच्या अहवालात म्हटले आहे की 1765 ते 1900 दरम्यान वसाहतवादाच्या शतकात ब्रिटनने भारतातून 64.82 ट्रिलियन अमेरिकन डॉलर्सची लूट केली. यापैकी 33.8 ट्रिलियन डॉलर्स ब्रिटनमधील सर्वात श्रीमंत लोकांपर्यंत पोहोचले. ही रक्कम इतकी होती की 50 ब्रिटिश पाऊंडच्या नोटांनी ब्रिटिश राजधानी लंडन चारपेक्षा जास्त वेळा व्यापता येईल.
ऑक्सफॅमचा हा अहवाल सोमवारी प्रसिद्ध झालेल्या त्यांच्या जागतिक असमानता अहवालाचा एक भाग आहे. दरवर्षी जागतिक आर्थिक मंचाच्या वार्षिक बैठकीच्या एक दिवस आधी ते प्रकाशित केले जाते.
‘टेकर्स, नॉट मेकर्स’ या शीर्षकाखाली प्रकाशित झालेल्या अहवालात अनेक अभ्यास आणि संशोधन पत्रांचा हवाला देऊन असा दावा करण्यात आला आहे की आजच्या मोठ्या बहुराष्ट्रीय कंपन्या वसाहतवादाचा परिणाम आहेत.
अहवालात म्हटले आहे की, ऐतिहासिक वसाहतवादाच्या काळात जगात असलेली असमानता आणि लूट आधुनिक जीवनाला आकार देत आहे. यामुळे एक अत्यंत असमान जग निर्माण झाले आहे, एक जग जे वंशवादावर आधारित आहे आणि विभाजनाने भरलेले आहे. असे जग उदयास आले आहे जिथे जागतिक दक्षिण (आशिया, आफ्रिका आणि दक्षिण अमेरिकेतील कमी विकसित किंवा विकसनशील देश) मधून पद्धतशीरपणे संपत्ती काढली जात आहे आणि जागतिक उत्तर (अमेरिका, युरोपमधील विकसित देश) मधील सर्वात श्रीमंत लोकांकडून तिचे शोषण केले जात आहे.
अनेक अभ्यास आणि संशोधन पत्रांच्या आधारे, ऑक्सफॅमने असा अंदाज लावला की 1765 ते 1900 दरम्यान, ब्रिटनमधील सर्वात श्रीमंत 10 टक्के लोकांनी केवळ भारतातून आजच्या समतुल्य 33.8 ट्रिलियन अमेरिकन डॉलर्सची संपत्ती बाहेर काढली.
त्यात म्हटले आहे की आज ब्रिटनमधील मोठ्या संख्येने श्रीमंत लोक त्यांच्या कुटुंबाची संपत्ती गुलामगिरी आणि वसाहतवादामुळे निर्माण करतात.
हेही वाचा – Video : ‘खूप ताप आला आणि गोमूत्र प्यायल्यावर…’, IIT मद्रासचे संचालक ‘असं’ बोलले आणि वाद चिघळला!
ऑक्सफॅमने म्हटले आहे की आजच्या मोठ्या बहुराष्ट्रीय कंपन्या देखील ईस्ट इंडिया कंपनीसारख्या कंपन्यांच्या नेतृत्वाखालील वसाहतवादाचा परिणाम आहेत. या कंपन्या स्वतःसाठी कायदा बनल्या आणि वसाहतवादाच्या काळात त्यांनी अनेक गुन्हे केले.
अहवालात म्हटले आहे की, आज, बाजारपेठांवर मक्तेदारी असलेल्या बहुराष्ट्रीय कंपन्या ग्लोबल नॉर्थमधील श्रीमंत भागधारकांच्या वतीने ग्लोबल साउथमधील कामगारांचे, विशेषतः महिलांचे शोषण करत आहेत.’
अहवालात असेही म्हटले आहे की जागतिक पुरवठा साखळी आणि निर्यात प्रक्रिया उद्योग संपत्तीचे शोषण करण्यासाठी आधुनिक प्रणाली बनल्या आहेत. या पुरवठा साखळ्यांमधील कामगार अनेकदा वाईट परिस्थितीत काम करतात, त्यांच्या हक्कांचे उल्लंघन होते आणि त्यांना सामाजिक संरक्षण खूपच कमी मिळते.
ऑक्सफॅमने म्हटले आहे की, समान कुशल नोकऱ्यांसाठी, ग्लोबल साउथमधील लोक ग्लोबल नॉर्थमधील लोकांपेक्षा 87 टक्के ते 95 टक्के कमी वेतन देतात.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!