RS 2000 Currency Note : देशात गुलाबी 2000 रुपयांच्या नोटांवर बंदी लाऊन दीड वर्षांहून अधिक काळ लोटला असला तरी लोक अजूनही 7000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त किमतीच्या या नोटा तग धरून आहेत. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने ऑक्टोबरच्या पहिल्या दिवशी या चलनी नोटांबाबत एक मोठे अपडेट दिले आणि सांगितले की चलनातून बाहेर काढल्यापासून, एकूण 2000 रुपयांच्या 98 टक्के नोटा परत आल्या आहेत.
केंद्रीय बँक RBI ने चलनातून बाहेर काढलेल्या 2000 रुपयांच्या नोटा परत केल्याचा डेटा शेअर करताना सांगितले की, या मूल्याच्या 98 टक्के नोटा बँकांमध्ये परत आल्या आहेत. पीटीआयच्या म्हणण्यानुसार, रिझर्व्ह बँकेने म्हटले आहे की लोकांकडे अजूनही 7,117 कोटी रुपयांच्या गुलाबी नोटा आहेत. या नोटा चलनातून बाहेर काढल्यानंतर सुरुवातीला त्या जलद गतीने परत आल्या, पण आता त्या अतिशय संथ गतीने परत येत आहेत.
1 जुलै 2024 रोजी भारतीय रिझर्व्ह बँकेने शेअर केलेल्या आकडेवारीनुसार, बाजारात 7581 कोटी रुपयांच्या 2000 रुपयांच्या नोटा शिल्लक होत्या, तर 1 सप्टेंबरपर्यंत हा आकडा 7000 कोटी रुपयांच्या खाली येऊ शकत नाही. या दोन महिन्यांत केवळ 320 कोटी रुपयांच्या नोटा परत येऊ शकल्या. आता ऑक्टोबरची आकडेवारी पाहिल्यानंतर नोटा काढण्याच्या संथ गतीचा अंदाज बांधता येतो. गेल्या वर्षी मे 2023 मध्ये जेव्हा या नोटा बंद करण्यात आल्या होत्या तेव्हा 3.56 लाख कोटी रुपयांच्या नोटा बाजारात होत्या आणि 29 डिसेंबर 2023 पर्यंत हा आकडा 9330 कोटींवर आला होता.
रिझर्व्ह बँकेने 19 मे 2023 रोजी क्लीन नोट पॉलिसी अंतर्गत देशात चलनात असलेली 2000 रुपयांची सर्वोच्च नोट मागे घेण्याची घोषणा केली होती. यानंतर, मध्यवर्ती बँकेने स्थानिक बँका आणि आरबीआयच्या 19 क्षेत्रीय कार्यालयांमध्ये या नोटा परत करण्यासाठी आणि बदलण्यासाठी 23 मे ते 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत वेळ दिला होता. मात्र, त्यानंतर ही मुदत सातत्याने वाढवली जात होती.
हेही वाचा – सुकन्या समृद्धी योजनेत मोठे बदल, फक्त 250 रुपयांमध्ये उघडता येतं अकाऊंट
या नोटा अजूनही बदलल्या जाऊ शकतात, जरी हे काम स्थानिक बँकांमध्ये शक्य होणार नाही. केंद्रीय बँकेने यापूर्वीच स्पष्ट केले आहे की चलनातून बाहेर काढलेल्या या गुलाबी नोटा अहमदाबाद, बेंगळुरू, बेलापूर, भोपाळ, भुवनेश्वर, चंदीगड, चेन्नई, गुवाहाटी, हैदराबाद, जयपूर, जम्मू, कानपूर, कोलकाता या आरबीआयच्या 19 कार्यालयांमध्ये जमा केल्या जातील. लखनऊ, मुंबई, नागपूर, नवी दिल्ली, पटना आणि तिरुअनंतपुरम येथे जाण्याव्यतिरिक्त, लोक या नोटा त्यांच्या जवळच्या कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमधून इंडिया पोस्टद्वारे जमा करू शकतात.
सरकारने चलनात असलेल्या 5,00 आणि 1,000 रुपयांच्या नोटा चलनातून बाद करण्याचा निर्णय घेतल्यानंतर केंद्रीय बँकेने नोव्हेंबर 2016 मध्ये 2,000 रुपयांच्या नोटा बाजारात आणल्या. यानंतर, बँकांमध्ये इतर मूल्यांच्या नोटा पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध झाल्यानंतर, 2,000 रुपयांच्या नोटा चलनात आणण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण झाले. त्यामुळे 2018-19 मध्ये 2,000 रुपयांच्या नोटांची छपाई थांबवण्यात आली होती, असे आरबीआयने सांगितले.
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!