सरकार जनतेच्या हितासाठी अनेक पावले उचलते. रस्ते इत्यादी सुविधा पुरवण्यापासून ते संकटाच्या वेळी थेट पैसे देण्यापर्यंत अनेक प्रकारे सरकार लोकांना मदत करते. देशाच्या नव्या अर्थसंकल्पाची (Budget 2024) तयारी सुरू झाली आहे. तुम्ही पाहिलं असेल की अर्थसंकल्प आला की त्यात हजारो कोटींचा तपशील असतो, जो जनतेवर खर्च करावा लागतो. पण, सरकार एवढा पैसा कुठून आणते (Indian Government Income Sources In Marathi) याचा कधी विचार केला आहे का?
दरवर्षीप्रमाणे, देशाच्या अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन या वेळी देखील 1 फेब्रुवारी 2024 रोजी देशाचा अर्थसंकल्प सादर करू शकतात. मात्र, 2024 मधील सार्वत्रिक निवडणुका लक्षात घेता, यावेळी फेब्रुवारीमध्ये सादर होणारा अर्थसंकल्प हा संपूर्ण अर्थसंकल्प नसून मतांच्या आधारे अर्थसंकल्प असणार आहे. सहसा सरकार आपल्या कमाईचा आणि खर्चाचा संपूर्ण लेखाजोखा अर्थसंकल्पात मांडते. पण तुम्हाला माहिती आहे का भारताला पैसा कुठून मिळतो? संपूर्ण देश चालवणारे सरकार या खर्चासाठी स्वत:चे पैसे कोठून कमवते?
हेही वाचा – केंद्र सरकारची जबरदस्त योजना, गॅरंटीशिवाय 50 हजारांपर्यंत कर्ज अन् कॅशबॅकही!
FY23 च्या अर्थसंकल्पीय दस्तऐवजावर आधारित, भारताच्या 1 रुपये उत्पन्नाचा मोठा भाग कर्ज आणि इतर दायित्वांमधून येतो. त्यानंतर जीएसटी, कॉर्पोरेट टॅक्स आणि आयकर आहे. भारत 1 रुपया कमावतो असे गृहीत धरले तर या 1 रुपयात किती पैसा येतो कोठून, हे येथे एका साध्या उदाहरणाने समजून घेऊ.
- कर्ज आणि इतर दायित्वे (Borrowing and Other) – 34 पैसे
- वस्तू आणि सेवा कर (GST and Other Taxes) – 17 पैसे
- कॉर्पोरेट टॅक्स (Corporation Tax) – 15 पैसे
- आयकर (Income Tax) – 15 पैसे
- केंद्रीय उत्पादन शुल्क (Union Excise Tax) – 7 पैसे
- सीमाशुल्क (Customs) – 4 पैसे
- नॉन-टॅक्स महसूल (Non TaX Receipts) – 6 पैसे
- नॉन-डेट कॅपिटल (Non Debt Capital Receipts) – 2 पैसे
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!