Election In India : वन नेशन वन इलेक्शनची चर्चा पुन्हा एकदा तीव्र झाली असून, मोदी सरकारने बोलावलेल्या संसदेच्या विशेष अधिवेशनात यासंबंधीचे विधेयक मांडले जाऊ शकते, असे मानले जात आहे. एवढ्या सगळ्या अटकळानंतर आता एक देश एक निवडणूक हा मुद्दा सर्वांच्याच ओठावर आहे, विरोधी पक्षांचे नेते सतत विरोध करत आहेत आणि सोशल मीडियावर लोकही आपली मते मांडत आहेत. वन नेशन वन इलेक्शनच्या बाजूने सर्वात मोठा युक्तिवाद केला जात आहे तो म्हणजे या फॉर्म्युल्यामुळे निवडणुकीवरील कोट्यवधी रुपयांचा खर्च कमी होईल. देशात होणाऱ्या निवडणुकांमध्ये किती पैसा खर्च होतो ते जाणून घेऊया.
जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीत निवडणुका घेणे हे मोठे आव्हान आहे. विशेषत: लोकसभेच्या निवडणुका आल्या की, निवडणूक आयोगाला त्याची पूर्वतयारी करावी लागते. यामध्ये सुरक्षा, निवडणूक अधिकाऱ्यांची नियुक्ती आणि मतदान यंत्रांवर सर्वाधिक खर्च केला जातो.
हेही वाचा – जगातील सर्वात जुना रंग कोणता? तुम्हाला माहितीये का उत्तर? जाणून घ्या!
गेल्या काही दशकांवर नजर टाकली तर निवडणूक खर्चात वाढ होत आहे. सेंटर फॉर मीडिया स्टडीजच्या अहवालात असे म्हटले आहे की 1999 मध्ये लोकसभा निवडणुका झाल्या तेव्हा संपूर्ण प्रक्रियेत एकूण 880 कोटी रुपये खर्च झाले होते, तर 2004 च्या निवडणुकीत हा खर्च वाढून 1200 कोटी रुपये झाला होता. यानंतर, 2019 च्या निवडणुकांचे आकडे असे दर्शवतात की त्यावर सुमारे 6500 कोटी रुपये खर्च झाले आहेत. याशिवाय कोट्यवधी रुपयांची रोकड जप्त करण्यात आली आहे.
सरकारी तिजोरीवर होणाऱ्या परिणामाबद्दल बोलायचे झाले तर 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीत सुमारे 3870 कोटी रुपये खर्च झाला होता. देशातील पहिल्या निवडणुकीपेक्षा ही संख्या 370 पट अधिक आहे. तसेच दरवर्षी विधानसभा निवडणुकीत लाखो, करोडो रुपये पाण्यासारखे खर्च केले जातात. सर्वात मोठे राज्य उत्तर प्रदेश या विधानसभा निवडणुकीत सुमारे 4 हजार कोटी रुपये खर्च करण्यात आले.
लोकांना मतदानाची जाणीव व्हावी, यासाठी निवडणूक आयोगाकडून कोट्यवधी रुपयांच्या जाहिराती दिल्या जातात, याशिवाय निवडणुकीत नेमलेल्या कर्मचाऱ्यांवर आणि इतर गोष्टींवरही कोट्यवधी रुपये खर्च केले जातात. अशा प्रकारे एक निवडणूक शेकडो कोटी रुपयांची ठरते.
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!