India’s Big Deal With Iran : भारत आणि इराणमध्ये एक मोठा करार झाला आहे. हा करार इराणच्या चाबहार बंदराशी (Chabahar Port) संबंधित आहे. या करारांतर्गत भारत 10 वर्षांसाठी इराणचे चाबहार बंदर हाताळणार आहे. केंद्रीय मंत्री सर्बानंद सोनोवाल यांनी ही माहिती दिली.
केंद्रीय मंत्री सर्बानंद सोनोवाल म्हणाले की, भारत 10 वर्षांसाठी इराणच्या चाबहार बंदराचा विकास आणि संचालन करेल. भारत-इराण संबंध आणि प्रादेशिक संपर्कासाठी हा करार ऐतिहासिक क्षण असल्याचे त्यांनी वर्णन केले.
एकूणच, भारत 10 वर्षांसाठी इराणचे चाबहार बंदर हाताळणार आहे. असे सांगण्यात येत आहे की भारत परदेशात बंदर हाताळण्याची ही पहिलीच वेळ आहे.
भारत आणि इराणमधील हा करारही पाकिस्तान आणि चीनला चोख प्रत्युत्तर मानला जात आहे. अशा परिस्थितीत हा करार किती महत्त्वाचा आहे हे समजते का? आणि याला पाकिस्तान आणि चीन कसा प्रतिसाद देतील?
हा करार किती महत्त्वाचा आहे?
चाबहारमध्ये दोन बंदरे आहेत. प्रथम- शाहिद कलंतरी आणि द्वितीय- शाहिद भेष्टी. शिपिंग मंत्रालयाचे इंडिया पोर्ट्स ग्लोबल हे शाहिद बहिष्ती हाताळतात.
वास्तविक या बंदराचे काम भारत आधीच हाताळत होता. पण हा अल्पकालीन करार होता. त्याचे वेळोवेळी नूतनीकरण करावे लागले. मात्र आता 10 वर्षांसाठी दीर्घकालीन करार करण्यात आला आहे.
भारत आणि इराणमध्ये दीर्घकालीन करार करण्याबाबत अनेक वर्षांपासून चर्चा सुरू होती. मात्र अनेक कारणांमुळे विलंब होत होता. दरम्यान, भारत आणि इराणमधील संबंधांमध्ये काही प्रमाणात तणाव निर्माण झाला होता. याशिवाय इराणवर अमेरिकेच्या निर्बंधांमुळेही हा करार लांबला होता.
या डील अंतर्गत इंडिया पोर्ट्स ग्लोबल चाबहार बंदरात सुमारे 120 दशलक्ष डॉलर्सची गुंतवणूक करणार असल्याचे सांगितले जात आहे.
हेही वाचा – VIDEO : मुंबईत विमानसेवा प्रभावित, होर्डिंग्ज पडल्याने 35 हून अधिक जखमी, मेट्रो सेवा बंद!
भारत चाबहार बंदराचा एक भाग विकसित करत आहे जेणेकरून इराण, अफगाणिस्तान आणि मध्य आशियातील देशांमध्ये मालाची वाहतूक करता येईल. नवीन करार पाकिस्तानच्या कराची आणि ग्वादर बंदरांना बायपास करेल आणि इराणमार्गे दक्षिण आशिया आणि मध्य आशिया दरम्यान व्यापार मार्ग खुला करेल.
चाबहार बंदर किती महत्त्वाचे आहे?
2003 मध्ये इराणचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष सय्यद मोहम्मद खतामी भारत दौऱ्यावर आले होते. त्यांच्या दौऱ्यात भारत आणि इराणमध्ये अनेक महत्त्वपूर्ण करारांवर स्वाक्षऱ्या झाल्या, ज्यामध्ये चाबहार प्रकल्पाचाही समावेश आहे.
चाबहार प्रकल्पात दोन स्वतंत्र बंदरे बांधली जात आहेत. भारत शाहिद बहिष्ती बंदरात गुंतवणूक करत असल्याचे मानले जाते.
चाबहार बंदराचे स्थान हे धोरणात्मक दृष्टिकोनातून खूप महत्त्वाचे आहे. चाबहार हे इराणच्या दक्षिण-पूर्व किनाऱ्यावर आहे. चाबहार जिथे आहे तिथे पाकिस्तानची सीमा देखील आहे. आणि ते पाकिस्तानमध्ये बांधल्या जात असलेल्या ग्वादर बंदराजवळही आहे. चीनने बेल्ट अँड रोड इनिशिएटिव्ह अंतर्गत ग्वादर बंदर बांधण्यास सुरुवात केल्यावर चाबहार बंदराचे महत्त्व आपोआप वाढले.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मे 2016 मध्ये इराणला भेट दिली तेव्हा त्यांनी चाबहार बंदरासाठी $550 मिलियन खर्च करण्याची घोषणा केली होती.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे जॉईन करा
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा