Immortality : जेव्हा आपण माणूस अमर होण्याचा विचार करतो तेव्हा ती एक भविष्यातीस संकल्पनाच वाटते. जन्माला आला तर मृत्यू येईल, यावर शास्त्रज्ञ वगळता सर्वांचा विश्वास आहे. इंटरनॅशनल नॉन-प्रॉफिट ऑर्गनायझेशन- ह्युमॅनिटी प्लसचे शास्त्रज्ञ डॉ. जोस कॉर्डेरो असा दावा करतात की काही वर्षांनी आपल्याला अमरत्वाचे रहस्य उघड होईल. त्यांच्या मते, 2030 मध्ये जिवंत लोक वर्षानुवर्षे त्यांचे वय वाढवू शकतील आणि 2045 नंतर वैज्ञानिक समुदाय लोकांना अमर बनवण्यास सुरुवात करेल.
सरासरी वय दुप्पट
हे कसे होईल यावर सध्या शास्त्रज्ञाने उघडपणे काहीही सांगितलेले नाही, परंतु यामध्ये रोबोटिक्स आणि एआयची मदत घेतली जाऊ शकते. त्यांच्या मदतीने, वय वाढत जाईल आणि नंतर एक वेळ येईल जेव्हा माणूस शतकानुशतके जगू शकेल. यावर युक्तिवाद करताना डॉ. कॉर्डेरो म्हणाले की, पूर्वी सरासरी वय कमी असायचे, पण आता ते वाढले आहे. उदाहरणार्थ, 1881 च्या सुमारास भारतातील सरासरी वय फक्त 25.4 वर्षे होते. आणि 2019 मध्ये ते 69.7 वर्षांपर्यंत वाढले. या सूत्रावर डीएनएचे वृद्धत्व रिव्हर्स एजिंगमध्ये रूपांतरित केले जाईल.
रिव्हर्स एजिंग पहिल्या टप्प्यात यश
डॉ. कॉर्डेरो यांच्या दाव्यामागे हार्वर्ड आणि बोस्टनच्या प्रयोगशाळेत झालेले संशोधन आहे, ज्यात जुन्या उंदरांना रिव्हर्स एजिंग करून तरुण बनवले गेले. वयामुळे क्षीण झालेली दृष्टीही बरी झाली. हार्वर्ड मेडिकल स्कूल आणि बोस्टन विद्यापीठाच्या या संयुक्त संशोधनाला सेल या वैज्ञानिक जर्नलमध्ये स्थान मिळाले आहे. या संदर्भात संशोधक डेव्हिड सिंक्लेअर यांनी स्पष्टपणे सांगितले की वय ही एक उलट करता येणारी प्रक्रिया आहे, ज्यामध्ये छेडछाड केली जाऊ शकते.
वृद्धांना तरुण आणि तरुणांना वृद्ध बनवता येणार!
सेल या वैज्ञानिक जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या या संशोधनाचे नाव ‘लॉस ऑफ एपिजेनेटिक इंफॉर्मेशन एज कॉज ऑफ मैमेलियन एजिंग’ असे आहे. प्रयोगशाळेतील उंदरांवर केलेल्या या प्रयोगात वय परत करून त्याला तरुण बनवता येते, हे स्पष्टपणे दिसून आले. एक धक्कादायक बाब अशीही पाहायला मिळाली की, काळ केवळ मागे जात नाही, तर पुढेही नेता येते. म्हणजे वेळेआधी कोणालातरी मोठे किंवा म्हातारे करणे.
शरीरात तरुणपणाची बॅकअप प्रत असते या संकल्पनेवर संशोधन सुरू झाले. ही प्रत ट्रिगर झाल्यास, पेशी पुन्हा निर्माण होण्यास सुरवात करतील आणि वय परत येण्यास सुरवात होईल. या प्रयोगाचा समजही चुकीचा ठरला की वृद्धत्व हे जनुकीय उत्परिवर्तनाचा परिणाम आहे, ज्यामुळे डीएनए कमकुवत होतो. किंवा कमकुवत झालेल्या पेशी काळाबरोबर शरीराला खूप कमकुवत बनवतात.
जवळजवळ वर्षभर चाललेल्या संशोधनादरम्यान, जुन्या आणि कमकुवत दृष्टी असलेल्या उंदरांमध्ये मानवी प्रौढ त्वचेच्या पेशी घातल्या गेल्या, ज्यामुळे ते काही दिवसांत पुन्हा पाहू शकले. यानंतर मेंदू, स्नायू आणि किडनीच्या पेशीही अशाच प्रकारे तरुणांमध्ये आणल्या जाऊ शकतात.
हेही वाचा – लक्ष द्या..! कार-बाईकमध्ये इंधन टाकी पूर्ण भरू नका; सरकारने दिली ‘अशी’ सूचना!
2022 च्या एप्रिलमध्ये केंब्रिज युनिव्हर्सिटीच्या शास्त्रज्ञांनी अशीच एक गोष्ट सांगितली होती. त्यांचा दावा अधिक स्पष्ट होता, त्यानुसार वय 30 वर्षे मागे घेता येते. संशोधनासाठी, त्वचेच्या पेशींचे रिप्रोग्राम केले गेले जेणेकरुन ते वर्षानुवर्षे मागे जाऊ शकतील. वृद्धत्वाच्या पेशींमध्ये, ते कोलेजन तयार करण्याची क्षमता वाढवते, जे प्रथिने आहे ज्यामुळे शरीर मजबूत आणि तरुण वाटते. मल्टी-ओमिक रिजुवेनेशन ऑफ ह्युमन सेल या नावाने हे संशोधन eLife जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले आहे. संशोधन किती लोकांवर झाले यापेक्षा अधिक माहिती सार्वजनिक डोमेनमध्ये नाही.
सध्या जगातील अनेक देशांतील अनेक अब्जाधीश या रिव्हर्स एजमधून अमरत्व मिळवण्यासाठी प्रचंड पैसा गुंतवत आहेत. अमरत्वाचे सूत्र मिळाल्यानंतर मृत व्यक्ती पुन्हा जिवंत व्हाव्यात म्हणून त्यांचे मृतदेहही प्रयोगशाळेत जतन केले जात आहेत. याला क्रायोनिक्स म्हणतात. जगातील सुमारे 600 लोकांचे मृतदेह गोठवून ठेवल्याचा दावा वेगवेगळ्या ठिकाणी केला जातो.
क्रायोनिक्समध्ये काय होते?
अनेक खासगी कंपन्या हे काम करतात. एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू होताच, मेंदूपर्यंत त्याच्या शरीरात ऑक्सिजन आणि रक्ताचा पुरवठा होत असल्याची खात्री क्रायोनिक्स तज्ञ करतात. मग शरीराच्या पेशींमधून पाणी काढून टाकले जाते आणि त्याच्या जागी एक रसायन भरले जाते. त्यानंतर ते -130 डिग्री तापमानात ठेवले जाते.
क्रायोनिक्स अंतर्गत, शरीराचे वेगवेगळे भाग संरक्षित करण्यासाठी वापरले जाणारे शुल्क देखील बदलतात. तसे, जर शास्त्रज्ञ 2045 साली अमरत्वाचा दावा करत असतील, तर आजपासून ते तोपर्यंत एखाद्याने मृतदेह जतन केला तर त्याला सुमारे दीड कोटी रुपये खर्च करावे लागतील. यानंतर क्रायोनिक्स तज्ज्ञ हे सूत्र मिळताच कृतीत उतरतील आणि मृतदेह पुन्हा जिवंत होऊ शकेल.
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!