Chandrayaan-3 : चांद्रयान-3 ने पाठवलेले चंद्राचे फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत. चंद्रावर हजारो खड्डे आहेत. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे चंद्राला स्वतःचा प्रकाशही नाही. तोही सूर्यापासून घेतलेल्या प्रकाशाने चमको. पण चंद्र असा का आहे? चंद्रावर इतके खड्डे, विवर का आहेत? जाणून घ्या
पृथ्वी आणि चंद्राची कथा जवळजवळ एकाच वेळी सुरू होते. ही गोष्ट सुमारे 450 कोटी वर्षे जुनी आहे. तेव्हापासून आजतागायत अंतराळातून येणारे दगड आणि उल्का या दोघांवर सतत पडत आहेत. त्यांच्या पडण्यामुळे खड्डे तयार होतात. त्यांना इम्पॅक्ट क्रेटर असेही म्हणतात. पृथ्वीवर आतापर्यंत असे 180 प्रभाव विवर शोधण्यात आले आहेत.
चंद्रावर सुमारे 14 लाख खड्डे आहेत. 9137 पेक्षा जास्त खड्डे ओळखण्यात आले आहेत. 1675 चे वय देखील निश्चित केले गेले आहे. मात्र हजारो खड्डे आहेत. जे मानवाला बघताही आलेले नाही. कारण त्याची गडद बाजू पाहणे अवघड आहे. असे नाही की चंद्राच्या पृष्ठभागावरील खड्डे हे केवळ आघात करणारे खड्डे आहेत. लाखो वर्षांपूर्वी काही ज्वालामुखीच्या उद्रेकामुळे देखील ते तयार झाले आहेत.
हेही वाचा – पाकिस्तानच्या ‘या’ तुरुंगात आहेत इम्रान खान, सामान्य कैद्याप्रमाणे मिळतायत सुविधा!
NASA ने 17 मार्च 2013 रोजी चंद्रावरील सर्वात मोठे विवर पाहिले. जेव्हा 40 किलो वजनाचा दगड ताशी 90 हजार किलोमीटर वेगाने चंद्राच्या पृष्ठभागावर आदळला. आपण तो जमिनीवरून देखील पाहू शकतो. दुर्बिणीतून पाहिल्यास अतिशय विलोभनीय दृश्य पाहायला मिळेल.
चंद्रावर पाणी नाही. वातावरणही नाही. पृथ्वीसारख्या टेक्टोनिक प्लेट्सही नाहीत. त्यामुळे तिथे माती कापली जात नाही. धूप होत नाही. कमी होते. त्यामुळे हे खड्डे बसत नाहीत. राहणे तर पृथ्वीवरील अशा खड्ड्यांवर माती गोठते. पाणी भरते. झाडे आणि वनस्पती वाढतात. त्यामुळे खड्डे भरले आहेत.
चंद्रावर बनवलेल्या बहुतेक खड्ड्यांचे वय 200 करो़ड वर्षे आहे. म्हणजेच चंद्राची निर्मिती झाली तेव्हा त्यावर इतके खड्डे नव्हते. सुमारे 250 वर्षांनी खड्डे तयार होऊ लागले. चंद्रावरील सर्वात मोठे विवर दक्षिण ध्रुवाजवळ आहे. ते ओलांडण्यासाठी तुम्हाला त्याच्या आत सुमारे 290 किलोमीटर चालावे लागते. चंद्रावर 13 लाख खड्ड्यांचा व्यास 1 किलोमीटर आहे. 83 हजार खड्ड्यांचा व्यास 5 किलोमीटर आहे. 6972 खड्डे असून त्यांचा व्यास 20 किलोमीटरपेक्षा जास्त आहे.
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!