मागच्या 122 वर्षांपासून कधीच खराब झालेला नाही, असा एक विजेचा बल्ब (Centennial Light Bulb In Marathi) आजही प्रकाश देत आहे. हा एक चमत्कारच मानावा लागेल. कॅलिफोर्निया राज्यातील लिव्हरमोर शहरात बसवण्यात आलेल्या या बल्बला गिनीज बुक ऑफ रेकॉर्डसह अनेक जागतिक विक्रमांमध्ये स्थान मिळाले आहे.
लिव्हरमोर शहरातील फायर ब्रिगेड विभागाच्या गॅरेजमधील हा बल्ब आहे. या बल्बमुळे या शहराला एक खास ओळख मिळाली आहे. पण हा बल्ब नकी पेटतोय कसा? त्याचे फिलामेंट अजूनही चांगले कसे? याचे उत्तर मिळालेले नाही. इंजिनियर्सच्या मते कोणत्याही बल्बचे फिलामेंट 1-2 वर्षांपेक्षा जास्त काळ टिकू शकत नाही.
या बल्बचे नाव सेंटेनिअल आहे, जो 1901 मध्ये पहिल्यांदा पेटला होता. तेव्हापासून आजतागायत हा बल्ब जळत आहे. 1901 मध्ये हा बल्ब 60 वॅटचा होता. नंतर त्याचे उत्पादन कमी होत गेले. 2021 मध्ये या बल्बचा प्रकाश 4 वॅट इतका झाला आहे.
हा बल्ब ओहायो येथे असलेल्या शेल्बी इलेक्ट्रॉनिक्स नावाच्या कंपनीने बनवला आहे. असे मानले जाते की हा बल्ब 1890 च्या उत्तरार्धात बनविला गेला होता. डॅनियल बर्नेल नावाच्या व्यक्तीने तो विकत घेतला. तो लिव्हरमोर पॉवर अँड वॉटर कंपनीचा मालक होता. बल्ब खरेदी केल्यानंतर त्याने शहरातील अग्निशमन केंद्राला दान केला.
जगातील कोणताही बल्ब इतका वेळ पेटलेला नाही. 122 वर्षांच्या प्रवासात त्याला दोनदा अधिकृत इंटर्व्हल देण्यात आला. 1937 मध्ये पहिल्यांदा वीजवाहिनी बदलण्यासाठी हा बल्ब बंद करण्यात आला आणि तार बदलल्यानंतर हा बल्ब पुन्हा जळू लागला. यानंतर 1976 मध्ये अग्निशमन केंद्राची इमारत बदलण्यात येणार होती.
हेही वाचा – न ऐकलेलं नाव ते थेट तेलंगणाचे मुख्यमंत्री! कोण आहेत रेवंत रेड्डी?
त्यानंतर परेड करून नवीन इमारतीकडे नेण्यात आला. त्यानंतर हा बल्ब 22 मिनिटे बंद राहिला. त्यानंतर तिथे पोहोचताच ते बसवण्यात आले. तसाच तो पुन्हा पेटू लागला. शेवटी, इतके दिवस ते जळण्याचे रहस्य काय आहे? काही लोकांचा असा विश्वास आहे की त्याच्या खास डिझाईनमुळे ते आतापर्यंत अबाधित आहे.
सेंटेनिअल बल्बचा शोधकर्ता अॅडॉल्फ चाइलेट होता. सुरुवातीचे बल्ब अशा प्रकारे बनवले गेले, की ते दीर्घकाळ टिकतील, म्हणजे अनेक वर्षे. पण 1920 च्या दशकात, जगभरातील इलेक्ट्रिक बल्ब बनवणाऱ्या कंपन्यांच्या कार्टेलने ठरवले, की असे बल्ब बनवायचे जे 1500 तासांपेक्षा जास्त काळ टिकणार नाही, जेणेकरून ते खराब झाल्यास ग्राहक नवीन बल्ब खरेदी करू शकतील.
2013 साली हा बल्ब फ्युज झाल्यासारखा वाटत होता. परंतु वायरची तपासणी केली असता बल्ब नसून 76 वर्षे जुनी वायर खराब झाल्याचे आढळून आले, त्यामुळे वायर बदलताच बल्ब पुन्हा पेटू लागला.
जगभरात या सेंटेनिअल बल्बचे चाहते आहेत. ही बाब लक्षात घेऊन खास वेबसाईट तयार करण्यात आली. ती वेबसाइट एका कॅमेऱ्याला जोडलेली होती. हा कॅमेरा प्रत्येक 30 सेकंदाला जळत्या बल्बचा एक नवीन फोटो अपडेट करतो आणि संपूर्ण जगाला त्याचे थेट प्रक्षेपण करतो. तसेच, या वेबसाइटवर बल्बशी संबंधित सर्व माहिती, फोटो गॅलरी आणि इतिहास देण्यात आला आहे. तुम्ही या वेबसाइटला देखील भेट देऊ शकता आणि कॅमद्वारे जळणारे बल्ब पाहू शकता. वेबसाइटची लिंक – http://www.centennialbulb.org/cam.htm
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!