भारतीय पर्यटक गेले नाहीत, तर मालदीवचे काय होईल माहितीये?

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी नुकतीच लक्षद्वीपला भेट दिली. तिथून अनेक सुंदर फोटो शेअर केले आणि भारतीय पर्यटकांना लक्षद्वीपला भेट देण्याचे आवाहन केले. त्यांच्या भेटीनंतर लक्षद्वीप आणि मालदीवची (Boycott Maldives) तुलना आणि पर्यटन यावर वाद सुरू झाला. मोदींच्या लक्षद्वीप दौऱ्यावर मालदीव सरकारचे तीन मंत्री इतके नाराज झाले, की त्यांनी भारताबद्दल वाईट बोलण्यास सुरुवात केली.

मालदीव सरकारने ताबडतोब डॅमेज कंट्रोल मोडमध्ये जाऊन मंत्र्यांना बडतर्फ केले. आता अशी चर्चा आहे की, मालदीवचे राष्ट्रपती लवकरच भारतात येऊ शकतात. शेवटी, मालदीवसाठी भारत का महत्त्वाचा आहे, भारताकडून कटुता का महागात पडू शकते? चला समजून घेऊया…

आकडे काय सांगतात?

एक प्रकारे मालदीवची अर्थव्यवस्था पर्यटनावर अवलंबून आहे. मालदीवच्या पर्यटन मंत्रालयाच्या मते, डिसेंबर 2020 ते जून 2023 दरम्यान भारत ही मालदीवची सर्वात मोठी पर्यटन बाजारपेठ होती. याच काळात सर्वाधिक भारतीय पर्यटक मालदीवमध्ये पोहोचले.

गेल्या काही वर्षांच्या आकडेवारीवर नजर टाकली, तर असे दिसून आले आहे की, पर्यटन बाजाराच्या बाबतीत भारत पाचव्या स्थानावरून पाच वर्षांत पहिल्या स्थानावर पोहोचला आहे. 2019 मध्ये भारत दुसऱ्या स्थानावर होता आणि 1.66 लाख पर्यटक मालदीवमध्ये गेले होते. हे 2018 च्या जवळपास दुप्पट होते. 2020 मध्ये कोरोना महामारी असूनही, अंदाजे 63,000 भारतीय पर्यटक मालदीवमध्ये पोहोचले.

2021 आणि 2022 मध्ये भारतीय पर्यटकांनी विक्रम मोडले. या दोन्ही वर्षांत, भारत मालदीवची सर्वात मोठी पर्यटन बाजारपेठ होती आणि एकूण पर्यटकांमध्ये भारताचे योगदान अंदाजे 23% होते. 2021 मध्ये 2.9 लाख पर्यटक आणि 2022 मध्ये 2.4 लाख पर्यटक तिथे गेले होते. 2023 च्या आकडेवारीवर नजर टाकली तर गेल्या वर्षी देखील 2.9 लाख भारतीय पर्यटक मलाविडमध्ये सुट्टी घालवण्यासाठी गेले होते. एकट्या नोव्हेंबर 2023 मध्ये सुमारे 19000 भारतीय पर्यटक मालदीवमध्ये गेले होते, जे एकूण पर्यटकांच्या 11.6 टक्के होते.

मालदीवमध्ये भारतीय किती पैसे खर्च करतात?

मालदीवमध्ये जाणारा प्रत्येक भारतीय पर्यटक 2 रात्र आणि 3 दिवसांचे पॅकेज खरेदी करत असला, तरीही तो सरासरी 1 लाख रुपये खर्च करतो. जर आपण 2023 च्या आकडेवारीबद्दल बोललो तर एकट्या भारतीय पर्यटकांनी मालदीवमध्ये सुमारे 29 अब्ज रुपये खर्च केले. ही खूप चांगली रक्कम आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या लक्षद्वीप दौऱ्यानंतर आणि काही लोकांनी मालदीववर बहिष्कार टाकल्याने तेथील पर्यटन क्षेत्राला निश्चितच फटका बसणार असल्याचे जाणकारांचे म्हणणे आहे.

मालदीवच्या एकूण जीडीपीमध्ये पर्यटन क्षेत्राचा वाटा सुमारे 25 टक्के आहे आणि 75 टक्के इतर स्त्रोतांकडून येतो, परंतु महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे मालदीवच्या एकूण रोजगारांपैकी 70 टक्के रोजगार पर्यटन क्षेत्राशी संबंधित आहे. मालदीवसारखी अर्थव्यवस्था भारताचा हा धक्का सहन करण्यास तयार नाही.

..आणि भारत कशी मदत करतो?

केवळ पर्यटनच नाही तर भारत मालदीवला इतर अनेक मार्गांनी मदत करत आहे. परराष्ट्र मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, मालदीवच्या पर्यटन उद्योगाला चालना देण्यासाठी भारत तेथील 34 बेटांवर पाणी आणि स्वच्छताविषयक अनेक प्रकल्प राबवत आहे. भारताने मालदीवच्या आधीच्या सरकारसोबत तेथील आंतरराष्ट्रीय विमानतळासाठी विकास करारही केला होता. लढाऊ विमाने आणि हेलिकॉप्टरही देण्यात आले.

मालदीवच्या पर्यटन उद्योगात भारतीय कामगारांची संख्या चांगली आहे. आम्ही तंत्रज्ञ ते अभियंता, व्यवस्थापक, लेखापाल अशा पदांवर काम करत आहोत. भारतातील अनेक बांधकाम कंपन्या तेथे विविध कामांमध्ये गुंतलेल्या आहेत.

जर आपण आयात-निर्यातीचे आकडे बघितले तर 2013-14 ते 2022-23 या कालावधीत भारताने मालदीवमध्ये 2.6 अब्ज डॉलर्सच्या मालाची निर्यात केली, तर तिथून 644 मिलियन डॉलर्सच्या मालाची आयात केली. गेल्या काही वर्षांत भारताच्या मालदीवमधील निर्यातीत लक्षणीय वाढ झाली आहे.

हेही वाचा – “टीममधील प्रत्येकजण दारू प्यायचा, पण बदनामी माझी झाली”, प्रवीण कुमारचा आरोप!

भारत प्रामुख्याने मालदीवमध्ये लोह, पोलाद, औषधे, प्लास्टिक, इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, दुधाचे पदार्थ, कपडे, चप्पल, कच्चे कापड, अॅल्युमिनियम, लाकूड उत्पादने, बोटी इत्यादी वस्तूंची निर्यात करतो.

इतकेच नाही तर भारत मालदीवमध्ये मूलभूत आणि आवश्यक खाद्यपदार्थांची निर्यात करतो. उदाहरणार्थ- पिण्याचे पाणी, मीठ, साखर, अंडी, खाद्यतेल, सुका मेवा, मसाले, मासे, टॉफी, चॉकलेट, कॉफी, चहा, फळे, भाज्या इ.

एसबीआयकडून भरघोस कर्ज?

स्टेट बँक ऑफ इंडिया 80 च्या दशकापासून मालदीवला पर्यटनासह विविध उद्योगांच्या विकासासाठी मोठ्या प्रमाणात कर्ज देत आहे. आधीच्या सरकारशी भारताचे संबंध चांगले असल्याने कर्ज वसुलीसाठी फारसा दबाव नव्हता. आता मोइज्जू सरकारमध्ये परिस्थिती बदलली आहे आणि मालदीवला कर्जाची परतफेड करणे महागात पडू शकते.

‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!

‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!

वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!

‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!