Agriculture : शेतीमध्ये तंत्रज्ञानाचा वाढता वापर शेतीचा खर्च आणि वेळ कमी करण्यास मोठी मदत करत आहे. जुन्या काळात ट्रॅक्टरमुळे नांगरणी सोपी होत असे, तर आजच्या काळात ड्रोन आणि एआय सारख्या तंत्रज्ञानाने सुसज्ज उपकरणे शेती करणे सोपे करत आहेत. देशातील नामांकित संशोधन संस्था देखील मोठ्या उत्साहाने यामध्ये सहभागी होत आहेत. या संदर्भात, आयआयटी कानपूरच्या मदतीने, अ‍ॅग्रीटेक स्टार्टअप अ‍ॅग्रोट्रेसने आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस (एआय) ने सुसज्ज एक उपकरण तयार केले आहे जे शेतातील माती आणि ओलावा तपासून खत आणि पाण्याची गरज सांगते. त्याच्या मदतीने शेतीच्या खर्चात ४० टक्के बचत झाल्याचा दावा केला जात आहे.
उत्तर प्रदेश कृषी विभागाच्या म्हणण्यानुसार, आयआयटी कानपूरच्या मदतीने, अ‍ॅग्रीटेक स्टार्टअप अ‍ॅग्रोट्रेसने (https://www.agrotrace.in/) एक एआय-आधारित उपकरण विकसित केले आहे जे २४ तास शेतात पाणी आणि खतांच्या गरजांचे निरीक्षण करण्यास मदत करेल. अहवालानुसार, हे उपकरण सध्या १०० शेतकऱ्यांच्या शेतात वापरले जात आहे. याचा सर्वाधिक फायदा भाज्या आणि फळे पिकवणारे शेतकरी घेत आहेत. या उपकरणाच्या मदतीने शेतकऱ्यांचा सिंचन आणि खतांचा खर्च ४० टक्क्यांनी कमी करता येईल, असा दावा करण्यात आला आहे.
अहवालानुसार, लखनऊ येथील शेतकरी चैतन्य तिवारी यांनी सीतापूर येथील त्यांच्या फार्महाऊसमध्ये हे उपकरण बसवले आहे. या उपकरणाच्या मदतीने पिकांमध्ये पाण्याच्या कमतरतेची अचूक माहिती मोबाईलवर मिळत असल्याचे त्यांनी सांगितले. सीतापूर येथील आपल्या फार्म हाऊसवर केळीची लागवड करणाऱ्या चैतन्यने सांगितले की, त्याने हे उपकरण वापरण्यास फक्त एक महिन्यापूर्वीच सुरुवात केली आहे. त्याच्या मदतीने जमिनीतील ओलावा आणि जमिनीच्या सुपीकतेबद्दल दररोज माहिती मिळवली जात आहे.
हे उपकरण बनवणारी कंपनी अ‍ॅग्रोट्रेसचे संस्थापक रजनीश तिवारी यांच्या मते, अ‍ॅग्रोट्रेस हे उपकरण हरयाणा, राजस्थान आणि गुजरातमधील शेतकरी वापरत आहेत. हरयाणातील शेतकऱ्यांनी काकडीच्या लागवडीत याचा वापर केल्याने उत्पादनात दोन ते तीन पट वाढ झाली आहे. फळे आणि भाजीपाला पिकांना ६० ते ९० दिवस लागतात. यामुळे शेतकऱ्यांना त्याचा अधिक फायदा होत आहे. हे उपकरण एक एकर शेतीसाठी वापरले जाऊ शकते. ज्या भागात भूजलाचा जास्त वापर होतो तिथे त्याचा वापर खूप फायदेशीर आहे.
अ‍ॅग्रोट्रेसचे एआय-आधारित उपकरण बॅटरीवर चालते आणि त्यात बसवलेले सेन्सर मातीतील ओलावा मोजतात. अहवालात म्हटले आहे की बॅटरी दोन वर्षे चार्ज करण्याची आवश्यकता नाही. या उपकरणात एक मायक्रो सिम आहे जे शेतातील ओलाव्याची माहिती शेतकऱ्याच्या मोबाईल फोनवर पाठवत राहते. या मूल्यांकनाच्या आधारे, पारंपारिक सिंचन आणि खतांचा वापर ४० टक्क्यांनी कमी झाला आहे. कंपनीची बॅकअप टीम शेतातून येणाऱ्या डेटाचे देखील निरीक्षण करते.
अ‍ॅग्रीटेक कंपनी अ‍ॅग्रोट्रेसच्या विधानानुसार, अ‍ॅग्रोट्रेस हे कार्यक्षम सिंचन आणि खत व्यवस्थापनासाठी एक स्मार्ट उपाय आहे. हे यंत्र वेगवेगळ्या खोलीवर मातीची पाण्याची क्षमता आणि तापमान मोजते, ज्यामुळे मातीच्या स्थितीचे अचूक निरीक्षण करता येते. या डेटाचे विश्लेषण करून, अ‍ॅग्रोट्रेस मातीच्या सध्याच्या पाण्याच्या गरजांचा अंदाज लावते. यामुळे चांगले पीक उत्पादन, संसाधनांचे संवर्धन आणि शाश्वत कृषी पद्धती होतात. रिअल-टाइम डेटा आणि प्रगत विश्लेषणासह, अ‍ॅग्रोट्रेस शेतकऱ्यांना माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास, पाण्याचा वापर कमी करण्यास आणि एकूण कृषी उत्पादकता सुधारण्यास मदत करते.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!